هیرسوتیسم در زنان ( رشد موی زاید یا مردمویی) به رشد بیش از اندازه و غیرعادی موی تیره و ضخیم در بدن و نقاطی که در حالت عادی مویی رشد نمیکند، گفته می شود؛ مثل صورت یا پشت. باید اضافه کنیم که یک زن از هر ده نفر با اختلال رشد موی زاید درگیر است.
همچنین ناگفته نماند که اختلال رشد موی زاید معمولا نشانه ای از وجود یک مشکل یا بیماری زنانه است و به تنهایی هیچوقت ظاهر نمی شود. بسیاری از موارد مردمویی ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS است.
شاید برایتان جالب باشد که تیم سلامت بانوان مینت در اپلیکیشن مینت بخش ویژه ای را برای درمان این بیماری زنانه شایع طراحی کرده است. شما میتوانید پس از پاسخ به چند پرسش، رژیم تخمدان پلی کیستیک را دریافت و روند درمانی را شروع کنید.
با رژیم تخمدان پلی کیستیک اپلیکیشن مینت، به جنگ این بیماری زنانه شایع بروید!
سندرم پلی کیستیک بیشتر اوقات باعث نامنظم شدن چرخه قاعدگی، آکنه، چاقی، ناباروری زن و افزایش خطر دیابت و پوکی استخوان می شود. ما در این مقاله قصد داریم به جزئیات بیشتری از اختلال رشد موی زاید در زنان و مردان بپردازیم.
ارتباط بین بی مویی و هیرسوتیسم چیست؟
تحمل موی بدن یک مسئله فرهنگی است. توجه کنید یک زن با بدن پرمو مشخصا مبتلا به هیرسوتیسم نیست. ژنتیک نقش مهمی در رنگ مو، ضخامت و رشد و پراکندگی آن بازی میکند. مثلا موی صورت و بدن تیره رنگ در زنانی که ساکن کشورهای مدیترانه، خاورمیانه و شبه قاره هند هستند، طبیعی است. باید اضافه کنیم که پرمویی ارثی کاملا طبیعی است و هیچ ارتباطی به هیچ بیماری یا زمینه خاصی ندارد.
هورمون های مردانه و مردمویی در زنان
موهای لطیف و نرم بدن زن به دلیل ترشح هورمون استروژن هستند. اما آندروژن ها هورمون های مردانه ای هستند که تستسترون از جمله آنهاست. این هورمون ها ویژگی هایی مردانه ای مثل موهای زبر صورت و بدن را نشان می دهند. البته ناگفته نماند که تخمدان های زن به صورت طبیعی مقداری از هورمون های آندروژن را ترشح میکند.
در بسیاری از موارد، پرمویی زنان به دلیل بالا بودن سطح هورمون های آندروژن است. دیگر ویژگی های مردانه ای مثل صدای بم و بدن عضلانی هم ممکن است در زن ظاهر و باعث توقف چرخه قاعدگی یا اصطلاحا آمنوره شود. جالب است بدانید که در موارد دیگر، سطح هورمون های آندروژن زن طبیعی است ولی فولیکول های مو نسبت به اثرات هورمون های مردانه، واکنش نشان می دهند و حساس هستند.
نشانه های هیرسوتیسم در زنان
همانطور که بالاتر برایتان توضیح دادیم، هیرسوتیسم خفیف یا هر شدتی از این اختلال در بدن زن به دلیل وجود بیماری ظاهر می شود. اما علائم احتمالی زیر از جمله نشانه های مردمویی است:
- تغییر ناگهانی رنگ، سرعت رشد، ضخامت یا تراکم مو
- رشد بیش از اندازه موی بدن در نقاطی که معمولا مردانه هستند مثل صورت، شکم، قسمت های داخلی ران و باسن
- ریزش موی کف سر ( طاسی مردانه)
- مشکلات پوستی دیگر مثل آکنه یا سبوره seborrhoea (اگزما)
خال گوشتی یکی از نشانه های پرمویی زن است.
- رشد خال گوشتی
- افزایش غیرعادی میل جنسی
- ویژگی های مردانه مثل صدای بم یا افزایش توده عضلانی
- کوچک بودن سینه ها
- بزرگ بودن کلیتوریس
- نامنظم شدن یا توقف چرخه قاعدگی
- بالا بودن سطح انسولین
- ناباروری
چرا موی زاید در بدنم رشد میکند؟
تعدادی از دلایل احتمالی مردمویی به شرح زیر است:
◄ سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS ( حدود 9 زن از ده زن مبتلا به این بیماری شایع زنانه هستند)
◄ تومور شدن ترشح کننده آندروژن ( رشد غیرعادی در تخمدان یا غدد درون ریز که آندروژن تولید میکنند)
◄ سندرم کوشینگ Cushing ( مجموعه ای از اختلالات هورمونی که مشخصا به دلیل بالا بودن سطح هورمون های کورتیزول است)
◄ پرکاری غدد فوق کلیوی ( گروهی از اختلالات در هورمون های غدد فوق کلیوی ( از جمله آندروژن ها) و تولید مقدار نامناسب هورمون ها)
◄ تولید بیش از اندازه انسولین Hyperinsulinaemia که معمولا ارتباطی با بیماری دیابت دارد
◄ بالابودن هورمون پرولاکتین Hyperprolactinaemia که مقدار طبیعی این هورمون به دوره شیردهی زن مربوط می شود.
◄ دارودرمانی ( داروهای استروئیدی آنابولیک باعث رشد ناخواسته مو می شوند که در کنار عوارض غیرمعمولی مثل بی اشتهایی عصبی، پرکاری غده تیروئید و ناهنجاری آکرومالی از جمله عوارض مصرف این داروها هستند)
روش های تشخیص هیرسوتیسم
مردمویی در زنان با انجام چند آزمایش قابل تشخیص است:
- بررسی پرونده پزشکی
- معاینه بدنی
- سؤالات خاص ( مثلا آیا شروع ریزش مو تدریجی بود یا ناگهانی)
- ارزیابی موی بدن با استفاده از سیستم رتبه بندی استاندارد
- آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون تستسترون
- آزمایش های عملکرد تیروئید
- آزمایش تشخیص سندرم پلی کیستیک ( تست های هورمونی و سونوگرافی تخمدان ها)
- آزمایش های ارزیابی تومور ترشح کننده آندروژن با انواع اسکن
آیا درمانی برای پرمویی زنان وجود دارد؟
درمان هیرسوتیسم پس از شش ماه نتیجه خواهد داد.
درمان و کنترل پرمویی زنان به بیماری و مشکل اصلی بستگی دارد. در کنار مشورت با پزشک خود احتمالا باید از متخصص غدد و متخصص زنان و زایمان هم کمک بگیرید.
از جمله گزینه های درمانی برای درمان هیرسوتیسم موارد زیر است:
◄ مصرف دارو برای بی اثرکردن هورمون های آندروژن
◄ مصرف داروهای ضدآندروژن برای کاهش تولید این هورمون در بدن
◄ مصرف داروهایی برای مسدود کردن تولید هورمون آندروژن در تخمدان ها ( قرص ضدبارداری)
◄ مصرف داروهای انسولین (در صورت ابتلا به پرکاری تیروئید)
◄ جراحی برای برداشتن تومور غدد یا تخمدان
درمان شش ماهه با قرص ضدبارداری برای آن دسته از زنانی که میخواهند اقدام به بارداری و چرخه قاعدگی خود را کنترل کنند، تا میزان قابل توجهی باعث کاهش رشد موی زاید می شود.
هیرسوتیسم و بارداری
همانطور که در ابتدای مقاله توضیح دادیم، یکی از دلایل پرمویی بدن زن، سندرم تخمدان پلی کیستیک است. ناکارآمد بودن تخمدان، نامنظم بودن چرخه قاعدگی و ناباروری زن از دیگر علائم ابتلا به این سندرم شایع است.
بنابراین ابتدا لازم است دلیل پرمویی مشخص شود. چون امکان دارد مردمویی زن نوعی پرمویی نهان زاد (ایدیوپاتیک) باشد که دلیلی برای بروز آن مشخص نشده است. با تشخیص دقیق عامل پرمویی میتوان در مرحله بعد ارتباط بین هیرسوتیسم و نازایی را مورد ارزیابی نهایی قرارداد.
هیرسوتیسم در مردان
دقت کنید که این اصطلاح مشخصا درمورد پرمویی بدن زنان است که در این مقاله به آن پرداختیم. اما اختلال دیگری هم هست که اصطلاحا هایپرتریکوزیس hypertrichosis نام دارد. این نوع پرمویی هم در زنان گزارش شده است و هم در مردان و به سندرم گرگ نما هم معروف است. البته موارد ابتلا به این نوع سندرم بسیار نادر است.
سخن پایانی
اینکه بدن زن خارج از حالت عادی موی بیشتری داشته باشد، برای او و حتی اطرافیانش بسیار آزاردهنده خواهد بود. این اختلال در نتیجه بروز بیماری های شایع زنانه مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک ظاهر می شود و رشد موهای زاید و غیرعادی را در نقاط غیرمعمول بدن زن به همراه دارد.
هیرسوتیسم به بیماری پرمویی زنانه یا مردمویی معروف است که البته با تشخیص به موقع میتوان علائم آن ( رشد موهای تیره و زبر، کوچک بودن سینه ها، بزرگی کلیتوریس، صدای بم مردانه) را کنترل کرد.
منبع: betterhealth، medicalnewstoday
دیدگاهتان را بنویسید