دلایل واریس در بارداری کدام‌اند؟+ راهنمای پیشگیری و کنترل واریس

وقتی صحبت از علائم بارداری می شود شاید در نظر اول به نشانه هایی مثل حالت تهوع، کمردرد، کم خوابی یا بدخوابی و خلاصه علائمی فکر کنید که حتی در چرخه قاعدگی هم شایع هستند. اما داستان به همین نقطه ختم نمی شود و بسیاری از مادران آینده برای اولین بار علائمی را تجربه میکنند که برایشان پیچیده، غیرمنتظره و گاهی دردناک است. واریس در بارداری از جمله نشانه های به شمار می رود که میتواند زن باردار را حسابی کلافه کند!

جالب است بدانید که اگر روزهای واریس در بارداری را میگذرانید باید عرض کنیم این وضعیت احتمالا به دلیل پیشینه خانوادگی شما در ابتلا به واریس اتفاق افتاده است. اما این جمله نباید شما را نگران و سردرگم کند! پس از زایمان باید منتظر بهتر یا حذف شدن واریس باشید مخصوصا اگر پیش از این، مبتلا نشده اید.

بیماری واریس را بیشتر بشناسید

رگ های واریسی Varicose veins معمولا رگ های متورمی هستند که ممکن است در سطح پوست برآمده شوند. این رگ های آبی، قرمز یا بنفش بعضی اوقات حالت خمیده یا طنابی شکل دارند و بیشتر روی پاهای شما شکل می گیرند. البته واریس در بارداری فقط محدود به پاها نمی شود و ممکن است در بخش پایینی لگن، باسن یا هرنقطه ای دیگری هم شکل بگیرد.

جالب است بدانید که بواسیر (هموروئید) همان واریس در ناحیه مقعد است.

واریس بارداری ممکن است چندان باعث دردسر شما نشود یا احتمالا کاری میکند تا در پاهایتان احساس سنگینی و درد کنید. پوست ناحیه واریسی هم ممکن است دچار خارش یا سوزش شود. این علائم با پایان گرفتن روز، بدتر می شوند مخصوصا اگر مدت زیادی سرپا ایستاده باشید.

دلیل واریس در بارداری چیست؟

با هرچه بزرگتر شدن رحم، فشار بیشتری به سیاهرگ بزرگ سمت راست بدن شما وارد می شود ( سیاهرگ زیرین) و این فشار باعث بیشتر شدن فشار به سیاهرگ های پاهایتان می شود.

واریس در بارداری به دلیل رشد رحم و بیشتر شدن حجم خون اتفاق می افتد.

سیاهرگ ها، رگ های خونی هستند که خون را از اندام ها به قلب برمیگردانند. خون سیاهرگ های پاهای شما همچنان در برابر جاذبه مقاومت میکند. وقتی باردار هستید، حجم خون در بدنتان بیشتر می شود و همین وضعیت، مسئولیت سیاهرگ های پا را بیشتر میکند. از طرفی، سطح پروژسترون خون شما بالا می رود و باعث شل شدن شدن دیواره های رگ های خونی و افزایش بروز واریس می شود.

درصورتیکه در خانواده شما پیشینه واریس وجود داشته باشد احتمالا شما هم مبتلا خواهید شد. البته واریس در زنان شیوع بیشتری دارد تا مردان. با تجربه بارداری، تکرار بارداری و بالا رفتن سن زن، واریس هم شدیدتر می شود. افزایش وزن، بارداری دوقلو یا چندقلو و سرپا ایستادن طولانی مدت از دیگر دلایل واریس در بارداری است.

خبر خوب اینکه برخی از زنان بعد از زایمان شاهد کمتر یا حذف شدن کامل علائم واریس می شوند. مخصوصا اگر تا پیش از باردارشدن تجربه اینچنینی نداشته باشند. البته درصورتیکه بهبودی حاصل نشود، میتوانید پس از زایمان از روش های درمانی متنوعی استفاده کنید.

آیا واریس در دوره بارداری علامت خاصی دارد؟

ممکن است رگ های خونی ریزی را نزدیک به سطح پوست ببینید، واریس مویرگی، مخصوصا در ناحیه آرنج ها، پاها یا صورت. این رگ های ظریف، سیاهرگ های عنکبوتی هستند که معمولا به شکل تار عنکبوت با شاخه های کوچکی که از مرکز منشعب می شوند به وجود می آیند. البته بعضی اوقات ممکن است شبیه شاخه های درخت یا خطوط نازک جداگانه بدون شکل خاصی باشند.

نکته: واریس مویرگی یک نوع واریس شایع بین زنان باردار است که دردسرساز و دردناک نیست و بعد از زایمان محو می شوند.

روش های پیشگیری از واریس در بارداری کدام اند؟

خوب است بدانید که واریس در بارداری معمولا از هفته بیستم بارداری ( پنج ماهگی) و با شروع رشد رحم ظاهر می شود. با رعایت چند راهکار زیر میتوانید جلوی بروز واریس را بگیرید یا در صورت ظاهر شدن، از گسترش آن جلوگیری کنید.

◄ ورزش روزانه- حتی با کمی پیاده روی هم میتوانید جریان خون بهتری داشته باشید.

واریس در بارداری را با ورزش منظم کنترل کنید.

◄ اهمیت کنترل وزن در بارداری را فراموش نکنید. رژیم بارداری اصولی یک روش پیشگیری هوشمندانه است.

◄ تمرین بالا نگه داشتن پا- پاها را تاجاییکه میتوانید بالاتر از قلب نگه دارید. درحالت نشسته، پاها را روی چارپایه یا جعبه بلند و در حالت خوابیده، هردو پا را روی بالش قرار دهید.

◄ در وضعیت نشسته، پا روی پا نیندازید.

◄ مدت طولانی ننشینید یا نایستید. هر چند دقیقه حرکت داشته باشید.

آیا جوراب واریس روش پیشگیری مناسبی است؟

بله، البته. این جوراب ها به سیاهرگ ها فشار وارد میکنند و جریان خون را افزایش می دهند. سه نوع جوراب واریس در بارداری در بازار موجود است:

جوراب شلواری حمایتی– این مدل را به راحتی میتوانید برای کنترل واریس از داروخانه ها خریداری کنید. جوراب های حمایتی کمترین فشار را به رگهای واریسی وارد میکنند.

جوراب بدون نسخه با فشار– این نوع در ناحیه پا (زیرزانو) و مچ پا تنگ تر و از زیر زانو به بالا گشادتر می شود. این حالت کمک میکند تا جریان خون راحت به قلب برگردد. با پوشیدن این جوراب و امکان گردش ساده خون به قلب، جلوی ورم رگ ها گرفته می شود و واریس در بارداری هم با شدت کمتری ظاهر می شود.

ناگفته نماند که برای خرید این مدل جوراب میتوانید از ماما راهنمایی بگیرید تا ایشان متناسب با شرایط شما، جوراب مناسب را تجویز کند. همچنین بهترین زمان پوشیدن جوراب واریس در ساعات صبح است که رگ ها دچار کمترین ورم هستند.

جوراب پرفشار با تجویز پزشک– این مدل بیشترین فشار را به پاها، مچ پا و در کل قسمت پایینی پاهایتان وارد میکند. لازم است برای خرید این نوع از ماما نسخه بگیرید و البته ممکن است هزینه خرید آن تحت پوشش بیمه باشد.

قبل از اینکه از بستر خواب بیرون بیایید جوراب های واریس در بارداری را بپوشید ( در حالت دراز کشیده) و تمام روز برای جلوگیری از تجمع خون در پاها، این جوراب ها را بپوشید.

تأثیر حالت خوابیدن در کنترل واریس در بارداری

برایکنترل واریس در بارداری به پهلوی چپ بخوابید.

احتمالا دراین مورد که خوابیدن به پهلوی چپ باعث پیشگیری از واریس می شود، چیزهایی شنیده باشید. از آنجاییکه سیاهرگ زیرین در سمت راست بدن (ستون فقرات) قرار دارد، وقتی به پهلوی چپ بخوابید، فشار وارد شده به این سیاهرگ برداشته می شود و در نتیجه فشار رگ های پاها هم کاهش پیدا میکند. ناگفته نماند که این روش اگرچه توصیه می شود ولی مستند پزشکی برای تأیید این ادعا وجود ندارد.

سخن ما با شما

بسیاری از علائم بارداری، نشانه هایی هستند که ممکن است آنها را در چرخه قاعدگی هم تجربه کرده باشید درحالیکه علائمی مثل واریس در بارداری فقط مربوط به بارداری می شود.

خوب است بدانید که واریس در زنان در مقایسه با مردان، شیوع بیشتری دارد و با ورود زن به دوره بارداری شدت بیشتری هم پیدا میکند. البته این تجربه به شرطی اتفاق می افتد که سابقه واریس در خانواده فرد وجود داشته باشد.

ورزش روزانه، رعایت تغذیه بارداری اصولی، خودداری از ایستادن یا نشستن طولانی مدت، بالا نگه داشتن پا در روز به مدت چند دقیقه و پوشیدن جوراب واریس کمک میکند جلوی بروز واریس گرفته یا شدت آن کنترل شود.

منبع: babycenter