رنگ خون قاعدگی: تحلیل انواع رنگ خون دوران پریود و دلایل آن

چرخه قاعدگی شما با زن دیگر قطعا تفاوت هایی دارد که این حتی شامل رنگ خون قاعدگی هم می شود. شما ممکن است علائمی را تجربه کنید که دیگری آن را نداشته باشد. یا شدت و ضعف علائم متفاوت باشد. درهرصورت اینکه بدانید چطور با چرخه قاعدگی تان ارتباط داشته باشید و در زمان مناسب تشخیص مناسب بدهید، تأثیر بسیار زیادی بر کیفیت زندگی شخصی شما میگذارد.

دانلود اپلیکیشن

روی دکمه بالا کلیک کنید تا پس از دانلود رایگان اپلیکیشن مینت این چرخه قاعدگی را به صورت تصویری داشته باشید. حالا میتوانید در زمان مناسب، آگاهی کافی از تغییرات در چرخه خود به دست آورید.

نظارت بر چرخه قاعدگی با اپلیکیشن مینت

خونی که در دوران پریود مشاهده می‌کنید، شبیه به خونی است که هنگام بریدن انگشت از آن بیرون می‌ریزد، اما دقیقا از همان نوع نیست. آنچه که بر روی نواربهداشتی یا در کاسه توالت می‌بینید، ترکیبی از خون و بافتِ دیواره رحم است. مقدار هریک از اینها به همراه عوامل دیگر، ویژگی‌های ظاهری خون پریود را تحت تأثیر قرار می‌دهند. نام دیگر خون پریود، خون قاعدگی یا حیض است. ویژگی‌های ظاهری خون در مدت‌زمان یک پریود، روز به روز تغییر می‌کند و در بین دوره‌ها و زنان مختلف نیز متفاوت است. در این مقاله در رابطه با رنگ خون قاعدگی و تحلیل آن صحبت می کنیم.

خوب است بدانید وقتی که خون برای مدت طولانی در رحم می ماند در تماس با اکسیژن، واکنش نشان می دهد. این خون که زمان بیشتری برای اکسیده شدن دارد تیره تر است. همچنین لازم است به تغییرات هورمونی و وضعیت سلامتی خود دقت کنید. هردو فاکتور روی رنگ و حالت خون پریود شما تأثیر میگذارند.

خونریزی عادی چگونه است؟

توجه کنید اگر خونریزی شما عادی باشد همان تعریف «عادی» برای همه نخواهد بود. به طور کلی یک خونریزی عادی فاکتورهای زیر را دارد:

در روزهایی بین 24-38 روز خارج می شود.

در دوره های سالانه تنوعی (فاصله) ای به اندازه 20 روز دارد.

بین 4-8 و نیم روز طول میکشد.

حجمی بین 5 میلی لیتر و 80 میلی لیتر خون دارد.

علت خونریزی دوران قاعدگی

کنترل دوره قاعدگی توسط هورمون‌ها انجام می‌شود. این هورمون‌ها تعیین می‌کنند که تخمک‌گذاری باید انجام شود یا خیر و همچنین زمان تخمک‌گذاری را تنظیم می‌کنند. این هورمون‌ها همچنین ضخیم‌ترشدن دیواره رحم ( اندومتریوم) را تنظیم می‌کنند که یکی دیگر از وظایف آنهاست.

سپس، زمانی که تغییرات هورمونی منجر به جدا شدن اندومتر (آستر رحم) از دیواره رحم می‌شود، پریود آغاز می‌شود. خون اضافی به همراه بافت از گردنِ رحم جاری شده و از رحم خارج می‌شود. ترکیب خون و بافت خون قاعدگی را تشکیل می‌دهند.

ظاهر رنگ خون قاعدگی

ظاهر خون قاعدگی می‌تواند از یک دوره با دوره دیگر، متفاوت باشد. همچنین در خود یک دوره می‌تواند از روزی به روز دیگر فرق کند. این تغییرات به منزله پنجره ای است که وضعیت داخل بدن را نشان می‌دهد.

تحلیل رنگ خون قاعدگی

خون قاعدگی را می‌توان به چند روش توصیف کرد. بهتر است تنها مقدار خونریزی را لحاظ نکنیم بلکه رنگ خون و غلظت آن را هم درنظر بگیریم.

هرچقدر رنگ خونِ قرمز، روشن تر باشد این یعنی مدت زمان کمی‌ از آغاز خونریزی می‌گذرد و حرکت خون از گردنِ رحم به داخل رحم سریع تر است. بیشترین احتمال این نوع رنگ خون پریود، در اوایل دوره قاعدگی است.

هچنین ممکن است زمانی که گرفتگی عضلانی دارید، رنگ خون قاعدگی روشن تری را مشاهده کنید. زیرا گرفتگی عضلانی زمانی رخ می‌دهد که رحم منقبض می‌شود و این نیز می‌تواند منجر به خونریزی شدیدتر شود.

رنگ خون پریود: قرمز تیره

هر چه رنگ خون قاعدگی، تیره‌تر باشد، از قرمز تیره گرفته تا قهوه ای یا سیاه، نشانگر کهنه تر بودن خون یا کُندتر بودن جریان خون است. در اکثر خانم‌ها، رنگ خون قاعدگی در طول دوره رفته رفته تیره تر می‌شود. زیرا با کَنده شدن قسمت‌های عمیق تر دیواره رحم، خون کهنه تر بیرون می‌ریزد و سرعت خونریزی کم تر می‌شود.

معمولا رنگ خون قاعدگی از خون معمولی یکی دو درجه تیره‌تر است. می‌توان تیره‌تر شدن خون کهنه را در شرایط دیگری هم دید. اگر خون قاعدگی به لباستان خورده و صبر کرده اید تا خشک شود، شاید متوجه این موضوع شده باشید (گزینه بهتر این است که لباس را در آب سرد خیس کنید. این کار کمک می‌کند تا لکه‌های خون قبل از اینکه ماندگار شوند، از بین بروند)

رنگ حون قاعدگی: صورتی

عده ای شاید متوجه شده باشند که خون قاعدگی‌شان در بعضی از لحظات دوره قاعدگی خیلی صورتی است. این اتفاق معمولا در ابتدا یا انتهای دوره قاعدگی یا زمانی که خونریزی خفیف باشد، بیشتر اتفاق می‌افتد.

رنگ صورتی خون قاعدگی هیچ جای نگرانی ندارد. این معمولا همان خون است که با مخاط ترکیب شده و رقیق تر شده است.

خون سیاه رنگ

این رنگ خون در آغاز یا پایان قاعدگی دیده می شود. این رنگ معمولا نشانه خون قدیمی یا خونی است که مدت زمان طولانی تری برای خروج از رحم سپری کرده و در نتیجه اکسیده شده است؛ در ابتدا قهوه ای یا قرمز تیره می شود و بعد در نهایت به رنگ سیاه در می آید.

خون سیاه پریود گاهی نشان دهنده گرفتگی در مجرای واژن هم است. علائم دیگر که خبر از مشکلات واژن با این رنگ خون می دهد را بیشتر بشناسید:

◄ ترشحات بد بو

◄ تب کردن

◄ مشکل در ادرار کردن

◄ ورم و خارش اطراف یا داخل واژن

خون قهوه ای یا قرمز تیره

این رنگ خون هم مانند خون سیاه نشانه کهنه بودن خون است که در آغاز یا پایان پریود خود را نشان می دهد. خون قهوه ای به اندازه خون سیاه اکسیده نشده و با این طیف رنگی دیده می شود.

بارداری

خونریزی یا لکه بینی قهوه ای گاهی اوقات از جمله علائم اولیه بارداری است که پزشک آن را به عنوان خونریزی لانه گزینی تشخیص می دهد. ترشحات یا لکه بینی قهوه ای در طول بارداری هم نشانه سقط جنین یا بارداری خارج رحمی است. بارداری خارج رحمی زمانی اتفاق می افتد که تخمک بارور شده در خارج از رحم و در لوله های فالوپ لانه گزینی میکند.

توجه داشته باشید که اگر این رنگ خون را در دوران حاملگی ببینید لازم است حتما ماما را در جریان قررا بدهید.

لوسیا Lochia

ترشحات سیاه یا قهوه ای که پس از زایمان دیده می شوند لوسیا نام دارند که به خونریزی پس از زایمان هم معروف هستند. البته ناگفته نماند که لوسیا نگران کننده نیست و درواقع روش بدن برای تخلیه خون و بافت اضافی از رحم است.

این نوع خونریزی معمولا با خون قرمز روشن شروع می شود و در ادامه رنگ تیره تری به خود میگیرد که این تغییر با کمتر شدن جریان خون است. با گذر زمان ترشحات از نظر رنگ و مقدار، روشن تر و سبک تر می شود.

لازم است بدانید که مدت این خونریزی بین افراد متفاوت است ولی معمولا چند ماه اول پس از زایمان را شامل می شود. البته زنانی که خونریزی شدیدی پس از زایمان دارند باید حتما به ماما مراجعه کنند.

ناگفته نماند که همه زنان هم لوسیا را پس از زایمان تجربه نمی کنند. از طرف دیگر، نامنظم شدن چرخه قاعدگی پس از زایمان هم اتفاقی طبیعی است که به دلیل تغییر در سطح هورمون ها پیش می آید.

باید اضافه کنیم که لکه بینی یا خونریزی غیرعادی بین دوچرخه هم ممکن است نشانه ابتلا به بیماری های مقاربتی از جمله کلامیدیا یا سوزاک باشد. همچنین رشد بافت داخل رحم معروف به پلیپ یا فیبروم دلیل دیگر خونریزی شدید غیرعادی است.

درمورد خون قرمز روشن هم باید اضافه کنیم که این رنگ به ندرت نشانه ای از سرطان دهانه رحم است. از دیگر علائم این نوع سرطان را بیشتر بشناسید:

• خونریزی پریود سنگین تر
• طولانی شدن خونریزی قاعدگی
• خونریزی پس از رابطه جنسی
• ترشحات بدبوی واژن
• درد در ناحیه پایین کمر، لگن یا پاها
• کاهش اشتها
• کاهش وزن بی دلیل

نارنجی

خون ترکیب شده با مایع دهانه رحم رنگ نارنجی هم به خود میگیرد. ترشحات یا خون نارنجی رنگ در بسیاری از مواقع نشان دهنده عفونت هایی مثل عفونت واژن یا تریکومونیازیس است. آن دسته از زنانی که خون نارنجی رنگ میبینند باید به سایر علائم هشدار دهنده مثل خارش واژینال، احساس ناخوشایند در ناحیه واژن و ترشحات بدبو دقت کنند.

همچنین ناگفته نماند که خون یا ترشحات نارنجی رنگ همیشه نشانه عفونت نیست. پس بهترین کار مراجعه به پزشک است تا مسئله بررسی شود.

خون خاکستری

خون یا ترشحات خاکستری معمولا نشان دهنده عفونت باکتریایی واژن است. این نوع عفونت زمانی اتفاق می افتد که تعادل بین باکتری های مفید و مضر واژن به هم خورده باشد.

از دیگر علائم عفونت واژینال موارد زیر است:

• ● خارش اطراف یا داخل واژن
• ● بوی ماهی واژن یا به طور کلی بدبویی ترشحات واژینال
• ادرار سوزناک یا همراه با درد

یادآوری میکنیم که افراد با علائم بالا لازم است حتما به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند. برای درمان چنین وضعیتی آنتی بیوتیک تجویز میشود.

خون خاکستری و بارداری

در طول هفته های پایانی بارداری، ممکن است ترشحات خاکستری با لخته های خون ددیه شود و این یعنی سقط جنین. آن دسته از زنانی که در دوره بارداری خونریزی دارند باید فورا برای معاینه به ماما مراجعه کنند.

بیش از حد غلیظ

خون غلیظ قاعدگی

غلظت خون قاعدگی تا حدودی نشانگر مقدار اندومتر یا دیواره رحم ترکیب شده با خون است. معمولا خون قاعدگی به دلیل دارای بودن بافت، از خون زخم معمولی کمی‌غلیظ‌تر است.

اگر در خون قاعدگی‌تان تکه‌های بزرگ یا لخته دیدید، می‌تواند نشان از این باشد که شما فیبروم رحم دارید. فیبروم رحم عبارت است از رشد غیرعادی دیواره رحم. هرچند منجر به سرطان نمی‌شود اما در بعضی از زنان ممکن است منجر به درد و ناراحتی قابل‌توجه و خونریزی شدید شود.

لخته‌های بزرگ خون می‌تواند نشان از حاملگی خارج رحم نیز باشد. اگر خونریزی غیرعادی یا لختگی دارید، با پزشکتان صحبت کنید.

مقادیر زیاد خون

مقدار خون قاعدگی در زنان متفاوت است، مقدار خون در طول دوره قاعدگی نیز تغییر می‌کند. معمولا بعضی از زنان در طول دوره، خونریزی خیلی کمی‌دارند اما بعضی دیگر خونریزی خیلی زیادی دارند. اما اگر خونریزی شما به قدری زیاد و سریع است که نوار بهداشتی‌تان زود به زود پرِخون می‌شود و یا لازم می‌شود که آن را بیشتر از یکبار در ساعت عوض کنید، با پرشکتان مشورت کنید.

خونریزی سریع و شدید می‌تواند نشان نهفته از بی نظمی‌خونریزی باشد به خصوص اگر شما در خانواده‌تان سابقه بی نظمی‌خونریزی داشته باشد یا تحت درمان کم خونی قرار گرفته باشید.

لخته خون قاعدگی

یکی از تفاوت‌های خون قاعدگی با خون زمانی که انگشت خود را میبرید، این است که این خون حاوی سلول‌های دیواره رحم است، اما این تنها یکی از تفاوت‌هاست. یک تفاوت مهم دیگر نحوه لخته شدن یا سفت شدن خون است. اگر بدن شما سالم باشد، وقتی انگشتتان را می‌بُرید، خونریزی ادامه می‌یابد تا زمانیکه بدن شما با ترشح موادی لخته کننده جلوی خونریزی را بگیرد. این اتفاق نسبتا سریع رخ می‌دهد.

در طول مدت زمان قاعدگی، خون از رگ‌های کوچکی جاری می‌شود که هنگام جدا شدن دیواره رحم پاره شده اند. این خونریزی ادامه پیدا می‌کند تا زمانی که عوامل لخته‌کننده و تغییرات هورمونی جلوی خونریزی را بگیرند و شروع به بازسازی دیواره رحم بکنند. اما کیفیت ظاهری لخته خون در قاعدگی شبیه به لخته خون در بریدگی و زخم نیست.

در مدت زمان قاعدگی، لختگی خون ممکن است رخ بدهد، اما چنانچه لختگی خون قابل مشاهده باشد، نشان از این است که علاوه بر دوره منظم قاعدگی، اتفاق دیگری در بدن شما در حال جریان است. در حقیقت، لخته‌های خونی که قابل مشاهده بوده و قطرشان بیشتر از 2.5 سانتیمتر باشد، یک روش برای تشخیص خونریزی قاعدگی شدید یا منوراژی است.

خوب است بدانید که خون پریود سالم مقداری از بافت درون رحم را در خود دارد. این تکه های کوچک بافت درون رحم یا همان لخته خون نباید باعث نگرانی شما شوند.

البته ناگفته نماند که خونریزی شدید یا وجود لخته های فراوان نشانه های منوراژی menorrhagia ( خونریزی قاعدگی غیرعادی یا طولانی) است. بنابر گزارشات مرکز پیشگیری و درمان CDC در آمریکا، منوراژی زمانی اتفاق می افتد که فرد خونریزی قاعدگی غیرعادی و شدید یا پریودهای طولانی بیش از 7 روز داشته باشد.

این مرکز توصیه کرده است در صورت وجود یکی از علائم زیر، حتما باید به پزشک مراجعه کرد:

♦♦ خونریزی آنقدر شدید باشد که پس از کمتر از دوساعت مجبور به تعویض تامپون یا نوار بهداشتی یا خالی کردن کاپ قاعدگی باشید.

♦♦ لخته های خونی با اندازه یک چهارم یا بزرگتر

موارد زیر از جمله دلایل منوراژی هستند:

• ● فیبروم یا پولیپ رحمی
• ● به هم خوردن تعادل هورمونی
• ● بیماری التهاب لگنی
• ● کاشت آی یو دی IUD
• ● اختلالات خونریزی مثل بیماری فون ویلبراند
• ● مصرف بعضی داروها مثل آسپیرین و ضدانعقادکننده ها
• ● سرطان دهانه رحم یا رحم

توجه داشته باشید که منوراژی بدون درمان باعث بروز مشکلاتی می شود که از جمله آنها بی خوابی یا خستگی مزمن است.

غلظت خون پریود

خون قاعدگی ممکن است رقیق و آبکی یا غلیظ و چسبناک باشد. رنگ خون رقیق و آبکی قاعدگی معمولا متمایل به صورتی است درحالیکه رنگ خون غلیظ و چسبناک معمولا متمایل به قهوه ای است.

چنین تغییراتی در اواخر دوره قاعدگی بعد از اینکه اکثرِ بافتِ درون رحم دفع شد، عادی است. این تغییرات همچنین می‌توانند نشانگر کاهشِ میزان بهبودی در دیواره رحم باشند. این اتفاق برای که زنانی به یائسگی می‌رسند یا به دلایل هورمونی مثل استرس یا ورزش بیش از حد، دوره‌های قاعدگی شان خفیف است، عادی است.

زمان مراجعه به پزشک

اگر یکی از علائم زیر را دارید توصیه میکنیم به پزشک مراجعه کنید:

قطع شدن پریود– اینکه برای بیش از 3 ماه خونریزی نداشته باشید ولی میدانید باردار نیستید نشانه خوبی نیست.

خونریزی های نامنظم– این خونریزی ها شامل دوره هایی بسیار نزدیک یا بسیار دور از هم می شود. همچنین درمورد خونریزی هایی است که خیلی طولانی یا خیلی کوتاه باشد. البته اگر چرخه قاعدگی نامنظم دارید جای نگرانی نیست.

خونریزی غیرمنتظره– وقتی بین دو چرخه خونریزی یا لکه بینی داشته باشید.

خونریزی سنگین– فراموش نکنید که خونریزی طبیعی در هر فردی متفاوت است و حتی یک چرخه با بعدی فرق دارد. اما اگر بیش از اندازه خونریزی دارید یا خیلی سریع خونریزی میکنید و مجبور هستید هر یک ساعت وسیله بهداشتی تان را تعویض کنید، بهتر است این مورد را با پزشک درمیان بگذارید. این مشکل زمانی تأیید می شود که شما سابقه خانوادگی اختلال خونریزی یا کم خونی داشته باشید.

دیدن لخته های خونی بسیار بزرگ– این وضعیت یعنی احتمالا فیبروم رحم یا پلیپ یا سرطان دهانه رحم دارید. همچنین عدم تعادل هورمونی، اندومتریوز، سقط جنین یا بارداری خارج رحمی را باید جدی بگیرید.

درد شدید در زمان خونریزی– این درد فراتر از گرفتگی های عادی قاعدگی است.

همچنین ناگفته نماند اگر تب یا در زمان استفاده از تامپون احساس بدی داشته باشید یعنی دچار سندرم شوک سمی شده اید. البته این مورد نادر است ولی از جمله موقعیت های مرگ آفرین به شمار می رود که باید اقدام اورژانسی انجام بگیرد.

پس به طور کلی این نشانه ها را جدی بگیرید:

◄ ترشحات تازه یا غیرعادی واژینال

◄ پریود نامنظم که جریان خون و طول آن در هر ماه تغییر میکند.

◄ خونریزی پس از دوره پساقاعدگی

◄ قطع یک یا دو چرخه قاعدگی

◄ بوی بد واژن

◄ ترشحات واژینال ضخیم یا سفید

◄ خارش داخل یا اطراف واژن

◄ تب

نکته: افرادی که باردار هستند و متوجه هرگونه خونریزی یا ترشحات غیرعادی واژن می شوند بهتر است در اولین فرصت ممکن موضوع را با پزشک یا ماما در میان بگذارند.

پاسخ به چند سؤال پرتکرار

چرا پیش از خونریزی پریود ترشحات قهوه ای دارم؟

ترشحات قهوه ای واژینال معمولا خبر از خروج سلول های خونی کهنه و پاکسازی واژن میدهد. همچنین نشانه عفونت، تنبلی تخمدان یا سرطان دهانه رحم هم ممکن است باشد.

لکه بینی بین دو پریود چه رنگی است؟

لکه بینی بین پریودهای منظم معمولا صورتی، قرمز یا قهوه ای است. با نزدیک تر شدن به زمان پساقاعدگی و نامنظم شدن خونریزی ها این وضعیت بیشتر به چشم میخورد.

آیا قرص های ضدبارداری برای کم کردن خونریزی سنگین پریود مناسب هستند؟

احتمالا. البته این وضعیت به دلیل خونریزی سنگین بستگی دارد. در بسیاری از موارد قرص های ضدبارداری از مقدار جریان خون کم میکنند.

سخن مینت با شما

رنگ و تداوم خون پریود اطلاعات مفیدی درمورد سلامت عمومی فرد میدهد. هرچند هر زنی چرخه قاعدگی خاص خود را دارد و این خون میتواند از نظر رنگ و حجم در طول چرخه ها و هر ماه تا ماه دیگر متفاوت باشد.

پس بهتر است بیشتر به اینکه عادی برای شما چگونه است توجه کنید تا اینکه دیگران چه چرخه ای دارند. باید اضافه کنیم خونریزی سالم معمولا از خون روشن یا قهوه ای تیره یا سیاه متغیر است. خون یا ترشح نارنجی یا خاکستری ممکن است نشانه عفونت در بدن شما باشد.

اگر در دوران بارداری خونریزی دارید بهتر است با متخصص زنان و زایمان یا ماما حتما درمورد وضعیت فعلی خود صحبت کنید و از او مشورت بگیرید.

منبع: medicalnewstoday، verywellhealth