سندروم تخمدان پلی کیستیک(PCOS) یا تنبلی تخمدان از بیماریهای نسبتا شایع در زنان است. تنبلی تخمدان باعث اختلال در تخمک گذاری و در نتیجه نازایی میشود. البته این بیماری عوارض آزاردهندهی دیگری نیز دارد و باید درمان شود. در ادامه نحوه تشخیص تنبلی تخمدان در زنان و دختران را بررسی خواهیم کرد.
نحوه تشخیص تنبلی تخمدان
تنبلی تخمدان میتواند یک بیماری پیچیده برای شناسایی باشد؛ زیرا، علائم متعددی وجود دارد و برای تشخیص تنبلی تخمدان یا PCOS لازم نیست همه آنها را داشته باشید. تعداد بسیار کمی از زنان مجموعه علائم مشابهی دارند و علائم نیز میتوانند در مراحل مختلف زندگی شما تغییر کنند.
علائم تنبلی تخمدان در بین زنان به طور گستردهای متفاوت است، اما سه ناحیه اصلی که بر آنها تأثیر میگذارد عبارتند از:
- باروری و سلامت باروری
- سلامت متابولیک
- سلامت روانی
زمانی میتوان تنبلی تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک را تشخیص داد که حداقل دو مورد از سه مورد زیر اتفاق افتاده باشد:
- پریودهای نامنظم یا قطع پریود
- مقدار زیادی آندروژن در خون وجود دارد (هیپرآندروژنیسم) که با آزمایش خون تشخیص داده میشود و یا با علائمی مانند رشد موهای زائد صورت یا بدن، ریزش موی سر، و آکنه خود را نشان میدهد.
- تخمدان پلی کیستیک که در سونوگرافی قابل مشاهده است.
در صورت مشاهدهی مورد اول و دوم نیازی به انجام سونوگرافی نیست.
نحوه تشخیص تنبلی تخمدان با سونوگرافی
نحوه تشخیص تنبلی تخمدان با سونوگرافی به این گونه است که اگر بیش از 20 فولیکول (تخمک تا حدی توسعه یافته) روی یک یا هر دو تخمدان قابل مشاهده باشد و اندازه یک یا هر دو تخمدان افزایش یافته باشد (بیش از 10 میلی لیتر) فرد دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک شده است. همچنین، ارزیابی پوشش داخلی رحم (آندومتر) نیز لازم است که در صورت نامنظم بودن قاعدگی ممکن است ضخیم شود، که یک عامل خطر برای سرطان رحم است.
سونوگرافی برای زنانی با سن کمتر از 20 سال توصیه نمیشود. این بدان معنی است که برای افراد زیر 20 سال تشخیص PCOS طبق پریودهای نامنظم و هیپرآندروژنیسم انجام میگیرد.
موارد دیگری که میتوانند علائم مشابه، یعنی پریودهای نامنظم یا قطع پریود، به وجود بیاورند، باید توسط پزشک بررسی شوند و قبل از تأیید تشخیص صحیح PCOS، احتمال آنها رد شده باشد.
سونوگرافی ترانس واژینال
سونوگرافی و نحوه تشخیص تنبلی تخمدان
سونوگرافی ترانس واژینال فقط برای زنانی انجام می شود که فعالیت جنسی داشته اند، در غیر این صورت اسکن شکم انجام میشود. سونوگرافی ترانس واژینال یک آزمایش بدون درد و بدون اشعه است. دستگاه سونوگرافی ترانس واژینال از یک کاوشگر قلمی شکل با سنسور اولتراسوند در نوک آن استفاده میکند که درون واژن قرار میگیرد. تصویر این نوع آزمایش سونوگرافی بسیار واضحتر از سونوگرافی شکمی است.
آزمایشهای دیگر و نحوه تشخیص تنبلی تخمدان
-
تاریخچه پزشکی و معاینه
برای تشخیص تنبلی تخمدان، پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی میکند و علائم فیزیکی، وزن و شاخص توده بدنی شما را ارزیابی میکند. تمام این موارد در تشخیص این بیماری بسیار مهم هستند.
-
آزمایش خون
آزمایش خون هورمونی
هدف این آزمایش خون ارزیابی سطح آندروژن در بدن شماست. آزمایش خون برای تستوسترون و شاخص آندروژن آزاد بهترین آزمایش برای تشخیص هیپرآندروژنیسم (سطوح بالای آندروژن) است.
سایر آزمایشهای خونی که در تشخیص میزان آندروژن بدن کاربرد دارند، عبارتند از:
- گلوبولین باندینگ هورمون جنسی (SHBG)
- دهیدرواپی آندروسترون سولفات (DHEAS)
- آندروستندیون
آزمایش خون همچنین ممکن است برای ارزیابی سایر هورمونهای تولید مثلی در بدن شما انجام شود. این هورمونها نیز می توانند بر دورههای قاعدگی شما تأثیر بگذارند. آزمایشهای مربوط به بررسی این هورمونها عبارتند از:
- استرادیول (استروژن، هورمون جنسی اصلی زنانه)
- هورمون محرک فولیکول (FSH)
- هورمون لوتئینیزه کننده (LH).
آزمایش خون برای رد کردن موارد دیگری که میتوانند باعث بروز علائم مشابه PCOS شوند، انجام میشود و مقدار هورمون محرک تیروئید (TSH)، پرولاکتین، و هورمون های مربوط به عملکرد آدرنال (غدد موجود در بالای کلیه) را بررسی میکنند.
-
آزمایشهای دیگر
ارزیابی خطر ابتلا به بیماری قلبی-عروقی و دیابت هنگام آزمایش تنبلی تخمدان بسیار مهم است؛ چرا که بین تنبلی تخمدان، مقاومت به جذب انسولین و اضافه وزن ارتباط وجود دارد. آزمایشهای مربوطه:
- آزمایش کلسترول خون
- فشار خون
- آزمایش خونِ سوخت و ساز گلوکز
اگر سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید، در هر 1 تا 3 سال به یک بار آزمایش کلسترول و دیابت، و هر سال به آزمایش فشار خون نیاز دارید.
نحوه تشخیص تنبلی تخمدان در نوجوانان
تشخیص سندروم پلی کیستیک در دختران جوان در چند سال اول پس از شروع قاعدگی دشوار است. در نوجوانان، سیکلهای قاعدگی به دلایل غیرمرتبط با سندرم تخمدان پلی کیستیک، به خصوص در چند سال اول پس از شروع قاعدگی، میتواند نامنظم باشد. در سال اول، پریودها اغلب نظم مشخصی ندارند و در سال دوم دورهها معمولاً به یک الگوی منظم تبدیل میشوند. اما در زنان جوان مبتلا به PCOS، این اتفاق نمیافتد. در عوض، پریودها یا بسیار نزدیک به هم هستند (کمتر از 21 روز) یا دور از هم (بیش از 45 روز). اگر این بی نظمی بعد از سه سال ادامه یابد، این نشان می دهد که احتمالا علت آن تنبلی تخمدان است.
چه زمانی برای تشخیص تنبلی تخمدان در نوجوانان آزمایش لازم است؟
از آنجایی که قاعدگی ممکن است به دلایل دیگر در چند سال اول نامنظم باشد، بهتر است قبل از ارزیابی اینکه آیا علت این بینظمی تنبلی تخمدان است یا خیر، تا سه سال صبر کنید. با این حال، اگر علائم آزاردهنده دیگری مانند رشد موهای زائد، آکنه یا اضافه وزن وجود داشته باشد، میتوانید آزمایش بدهید. در برخی از نوجوانان، نشانههایی از تنبلی تخمدان وجود دارد، اما هنوز نمیتوان به طور قطع علت آن را تنبلی تخمدان اعلام کرد. این نوجوانان به عنوان “در معرض خطر” سندرم تخمدان پلی کیستیک در نظر گرفته میشوند و ارزیابیهای بعدی توسط پزشکشان انجام خواهد شد.
جمع بندی
برای تشخیص تنبلی تخمدان روشهای مختلفی وجود دارد. پریودهای نامنظم، قطع پریود، و بالا بودن سطح آندروژن در خون و در نتیجه بروز علائمی مانند رشد موهای زائد صورت یا بدن، ریزش موی سر، و آکنه نشان میدهند که فرد دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک شده است. انجام آزمایشهایی مانند سونوگرافی بهترین نحوه تشخیص تنبلی تخمدان است.
منیع: jeanhailes
دیدگاهتان را بنویسید