همه آنچه که یک زن در دوران بارداری تجربه میکند، وضعیتی است که در حالت عادی ( قبل یا بعد از زایمان) کمتر برای فرد پیش می آید. علائم بارداری از جمله این موارد است که از جمله تجربه های متفاوت در زندگی زنان به شمار می رود. مشکلاتی مثل حالت تهوع صبحگاهی، ورم دست و پا، کمر درد یا سوزش معده در بارداری از جمله این تجربیات هستند.
قصد داریم در این مقاله به مشکل سوزش معده در بارداری بپردازیم که از جمله تجربیات متفاوت زنان در این دوره است و تقریبا همه زنان با این مشکل دست و پنجه نرم میکنند و آن را یکی از موقعیت های سخت به ویژه از هفته بیستم بارداری تا تقریبا اواخر آن می دانند.
سوزش معده چیست؟
این وضعیت زمانی پیش می آید که فرد در ناحیه سینه دچار سوزش شود. این حس ناخوشایند باعث تغییراتی در نقطه گلوی او می شود. همچنین ممکن است مزه ترشی یا تلخی در گلو ایجاد شود.
اگر بخواهید دقیق تر در مورد سوزش معده بدانید به این دلیل اتفاق می افتد که اسید معده از شکم (معده) به سمت مری حرکت میکند. مری لوله ای است که غذا، مایعات و بزاق دهان را سمت معده هدایت میکند.
ماهیچه ای که بین مری و معده است، اسفنکتر تحتانی مری نام دارد. اسفنکتر باز می شود تا غذا از مری عبور کند و و وارد معده شود و بعد، بسته می شود تا اسید معده نتواند به مری راه پیدا کند. باهمه این اوصاف اگر اسفنکتر درست کار نکند، اسید معده وارد مری می شود و درنهایت سوزش معده در بارداری اتفاق می افتد.
سوزش معده در بارداری نشانه چیست؟
سوزش معده از جمله علائم شایع در دوران بارداری زن است. تغییرات هورمونی و اتفاقاتی که برای اندام داخلی و تغییر ظاهر آنها می افتد باعث بروز این مشکل می شود.
منظور از بازگشت اسید معده در دوران بارداری چیست؟
افراد اصطلاح سوزش معده را با « برگشت اسید معده» یکی میدانند که یک معنی را در خود جای می دهد. اما اینطور نیست و تعاریف متفاوتی وجود دارد:
« برگشت اسید معده یعنی اسفنکتر درست بسته نمی شود و همین باعث برگشت اسید از معده به سمت مری می شود ( بیماری رفلاکس-برگشت- معده یا GERD حالت شدیدتر برگشت این اسید است).»
« سوزش معده احساس درد یا سوزش در سینه است که یکی از علائم برگشت اسید به شمار می رود. »
بسیاری از زنان ممکن است سوزش معده در بارداری را تجربه کنند که این وضعیت همانطور که بالاتر توضیح دادیم به دلیل بروز یک سری تغییرات هورمونی و همزمان با رشد و بزرگتر شدن نوزاد در بدن آنهاست.
توصیف سوزش معده در دوره حاملگی
اگر در چنین موقعیتی قرار گرفته اید حال شما را به شکل زیر توصیف میکنیم:
- احساس سوزش یا درد در ناحیه قفسه سینه
- احساس تورم یا سیربودن
- آروغ مداوم
- بدحالی
- برگشت غذا از معده به مری
آیا سوزش معده در بارداری اتفاق شایعی است؟
بیش از نیمی از زنان از تجربه سوزش معده شدید در دوران بارداری خود خبر داده اند که این وضعیت به ویژه در سه ماهه سوم بارداری شیوع بیشتری دارد. سوزش معده در دو گروه از زنان بیشتر اتفاق می افتد:
پزشک متخصص برای سوزش معده در بارداری درمان متناسب را تجویز میکند.
◄ آن دسته از زنانی که قبلا تجربه بارداری داشته اند.
◄ زنانی که پیش از باردار شدن هم سوزش معده داشتند.
چرا سوزش معده در دوران بارداری زن اتفاق می افتد؟
دلایل زیر از جمله مهم ترین علل بروز این اختلال گوارشی به ویژه در دوران حاملگی زن است:
تغییرات سطح هورمونی– فراموش نکنید که سطح هورمون در دوران بارداری دچار تغییراتی می شود و همین اتفاق روی هضم و جذب غذایی که میخورید تأثیر میگذارد. هورمونها اغلب باعث کند شدن سیستم گوارشی شما می شوند؛ حرکات کند غذا باعث نفخ و سوزه معده می شود.
عملکرد کند اسفنکتر– هورمون پروژسترون که به عنوان هورمون بارداری شناخته می شود هم عملکرد اسفنکتر را آرامتر میکند. باکند شدن حرکات آن، اسید معده به سمت بالا و مری شروع به حرکت میکند.
بزرگتر شدن رحم– با هرچه بزرگتر شدن نوزادتان طبیعتا اتفاقاتی هم برای رحم می افتد و بزرگتر می شود. این بزرگتر شدن همراه است با فشار وارد کردن به معده تاجاییکه اسید معده را به بالا و مری هدایت میکند.
بنابراین یکی از دلایل عمده سوزش معده در بارداری که به ویژه از سه ماهه دوم بارداری شدت بیشتری میگیرد، این تغییرات چشمگیر است که کاملا روی اندام های داخلی زن اثرمیگذارد.
چگونه سوزش معده در دوران بارداری را کنترل کنم؟
این مشکل را با انجام چند روش درمانی خانگی میتوانید کنترل کنید:
- ماست یا مقداری شیر میل کنید.
- یک قاشق غذاخوری عسل را در شیر گرم حل و آن را نوش جان کنید.
سوزش معده در بارداری و درمان
مسکن هایی مثل تامز Tums یا آلمینیوم ام.جی (مالوکس Maalox) کمک میکند این وضعیت ناخوشایند زیاد به شما فشار وارد نکند. اما لازم است درمورد دستور مصرف آن حتما با پزشک متخصص صحبت کنید تا در صورت نیاز این داروها برای شما تجویز شود.
اینفوگرافی دلایل سوزش معده در بارداری
برخی از داروها حاوی دز بالایی سدیم هستند که باعث کم آبی در بدن می شوند. دسته دیگر هم ترکیب آلمینیوم دارند که در دوران بارداری خطرزا هستند. با این اوصاف دارویی برای شما تجویز می شود که بی خطر باشد.
پیشگیری از سوزش معده در دوره حاملگی
شما میتوانید با انجام چند راهکار زیر و بدون نگرانی برای آسیب رسیدن به نوزادتان، سوزش معده در بارداری را کنترل کنید:
تغییر در رژیم بارداری
- تعداد وعده های غذایی تان را بیشتر کنید و فقط محدود به سه وعده اصلی با حجم زیاد نباشید. درواقع با رعایت اصول تغذیه در بارداری گام مهمی برای پیشگیری از بروز مشکل برمیدارید.
- آهسته غذا بخورید.
- بین وعده ها آب بنوشید ولی نه همراه با غذا.
- غذاهای سرخ شده، ادویه دار یا چرب را فراموش کنید.
- آب میوه مرکبات را کنار بگذارید.
- مصرف کافئین را محدود کنید.
- سیگار و نوشیدنی های الکلی را ممنوع کنید. این دو انتخاب نه تنها باعث سوزش معده شما می شود که مشکلات دیگری هم برای سلامتی شما و نوزادتان در پی دارد.
موارد ایمنی دیگر که لازم است رعایت کنید
- هنگام غذاخوردن، راست بنشینید.
- دیروقت و آخر شب غذا نخورید.
- پس از غذاخوردن دراز نکشید ( معمولا سی دقیقه تا یک ساعت بعد از غذاخوردن بهتر است این کار را انجام دهید).
- در زمان دراز کشیدن سرتان را بالاتر از پاهایتان قرار دهید یا اینکه زیر شانه هایتان بالش بگذاری. با رعایت این ترفند اجازه بالا آمدن یا برگشت اسید معده را نمی دهید.
ارتباط سوزش معده در بارداری و جنسیت نوزاد
برخی از زنان کنجکاو هستند که بدانند آیا این تجربه ارتباطی با جنسیت نوزادشان دارد یا خیر. باید عرض کنیم که تاکنون هیچگونه مطالعه یا پژوهشی در مورد ارتباط سوزش معده در بارداری و جنسیت جنین انجام نشده است و این موضوع مبنای علمی ندارد.
سخن ما با شما
سوزش معده در بارداری از جمله علائم شایع در زنانی است که باردار می شوند. این وضعیت بیشتر در سه ماهه سوم بارداری و با بزرگتر شدن نوزاد و در نتیجه فشار بیشتر به معده اتفاق می افتد.
برای اینکه بتوانید جلوی بروز این مشکل را بگیرید یا از شدت آن کم کنید چند نکته زیر را به خطار بسپارید:
- تنظیم رژیم بارداری سالم
- خودداری از خوردن غذاهای پرچرب، سرخ شده یا ادویه دار
- خودداری از خوردن آب در زمان غذاخوردن
- تقسیم برنامه غذایی به وعده بیشتر و کم حجم تر
منبع: clevelandclinic
دیدگاهتان را بنویسید