یائسگی به طور طبیعی اتفاقی است که معمولا برای زنان در بین سنین 45 تا 55 سالگی اتفاق میافتد. این اتفاق پس از آنکه خانم، 12 ماه متوالی پریود نشود، یائسگی خوانده میشود، ممکن از پیش از موعد نیز اتفاق بیفتد. یائسگی زودرس نیز مانند هر اتفاق غیرطبیعی دیگر در بدن، میتواند مشکلات جدی زیادی را برای فرد به دنبال داشته باشد.
با دانلود رایگان اپلیکیشن مینت میتوانید به بخش خدمات زنان دسترسی داشته باشید و با توجه به مشکلی که دارید برای درمان یا کنترل آن اقدام کنید.
تصویر
این مشکلات گاهی ممکن است به قدری زیاد شوند، که زندگی زناشویی فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهند. البته یائسگی زودرس، علائمی هم نیز دارد که با توجه به آنها و دقت در عملکرد سیستم بدن، میتوان به موقع از بروز آنها جلوگیری کرد و از پیامدهای احتمالی آن به سلامت عبور کرد.
اگر به سلامتی و بهداشت جسم خود اهمیت میدهید، لازم است که به عنوان یک خانم، از سیستم بدن خود آگاهی کافی را داشته باشید تا بتوانید در صورتی که به علائم این بیماری دچار شدید، قبل از سخت شدن درمان، اقدام به درمان کنید. در ادامه دلایل و درمان یائسگی زودرس را برای شما برشمردیم. امید است که بتوانید به وسیلهی این مقاله، سلامتی بیشتری را تجربه کنید.
یائسگی زودرس، یائسگی(پیش رس) اولیه و نارسایی اولیه تخمدان چیست؟
یائسگی (پساقاعدگی) زودهنگام و یائسگی اولیه دو موقعیتی هستند که فرد زودتر از سن مشخص شده، علائم پساقاعدگی را تجربه میکند. هردو موقعیت مانع باردار شدن زن می شوند. البته توجه داشته باشید درصورتیکه هیچ دلیل پزشکی یا عمل جراحی برای بروز پساقاعدگی زودهنگام وجود نداشته باشد آن را نارسایی اولیه تخمدان می دانند. این اختلال همچنین به نارسایی زودرس تخمدان هم معروف است.
ناگفته نماند که نام ازکارافتادگی زودرس تخمدان POF مدتهاست دیگر استفاده نمی شود چون آن دسته از زنانی که دچار پساقاعدگی اولیه هستند میتوانند به صورت متناوب تخمک گذاری کنند، خونریزی قاعدگی داشته باشند یا حتی پس از تشخیص ازکارافتادگی تخمدان، باردار می شوند.
انواع یائسگی کدام است؟
به طور کلی سه نوع یائسگی (پساقاعدگی) تشخیص داده شده است؟
پیش از (یائسگی) پساقاعدگی: این مرحله، مرحله انتقالی به دوره یائسگی است و تخمدان ها هورمون های زنانه کمتری تولید میکنند. این روند باعث نوسانات هورمونی استروژن، پروژسترون و همچنین تولید تستسترون کمتر می شود.
ناگفته نماند که این مرحله با شروع پساقاعدگی، متوقف می شود. علائم پساقاعدگی در این زمان خود را نشان می دهند و البته بیشتر اوقات بدتر هستند.
( یائسگی) پساقاعدگی: در این مرحله خونریزی پریود زن متوقف می شود. تخمدان ها تخمدانی آزاد نمیکنند و سطح استروژن به کمترین میزان خود می رسد. زمانیکه فرد به مدت یک سال هیچ خونریزی پریودی نداشته باشد نشانه ورود او به این دوره است. البته دقت کنید که نبود پریود یا کم بودن آن نباید به دلیل دیگری ( نارسایی عملکرد تیروئید یا استفاده از قرص های پیشگیری) باشد.
پس از یائسگی: این دوره پس از وارد شدن زن به دوران پساقاعدگی است. علائمی مثل گرگرفتگی که در دوران یائسگی تجربه میشدند احتمالا از بین می روند ولی تا ده سال یا بیشتر پس از آن برای بسیاری از زنان ادامه دارند.
دلایل یائسگی زودرس
یائسگی را برای افراد زمانی یائسگی رودرس مینامند که فرد در قبل از چهل سالگی به آن مبتلا شود. این اتفاق که تنها یک درصد از زنان دنیا را درگیر میکند، میتواند پیامدهای بسیار سختی را به دنبال داشته باشد. پیامدهایی مانند مرگ زودرs نسبت به زنان دیگر، بیماریهای عصبی، اختلال در عملکرد جنسی، اختلالات خلقی، پوکی استخوان و ناباروری. برای آنکه فرد بتواند از این پیامدها جلوگیری به عمل آورد، لازم است که نسبت به دلایل یائسگی زودرس اطلاعاتی را داشته باشد تا بتواند از این اتفاق جلوگیری کند. البته دلیل دقیق و مشخص این اختلال تا به حال مشخص نشده است اما به طور کلی برخی از عوامل را در این اتفاق دخیل دانسته اند که میتواند احتمال بروز این مشکل را در زنان زیر 40 سال بیشتر کند. برخی از این دلایل عبارتند از:
- نارسایی تخمدانها
- برخی از مداخلات پزشکی مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی
- عمل جراحی بر روی تخمدان یا رحم یا برداشتن تخمدان یا رحم
- استفاده از دخانیات و سیگار
- ارثی بودن یائسگی زودرس در خانواده و داشتن سابقه آن
- درگیر بودن با ناهنجاریهای کروموزومی
- ابتلا به بیماریهای خود ایمنی
- ابتلا به HIV یا ایدز
- داشتن عفونتهای خاص مانند اوریون
- کمبود ذخایر تخمدان
علائم یائسگی زودرس
در صورتی که برای شما مهم است که به این بیماری دچار نشوید و قبل از 40 سالگی یائسگی را تجربه نکنید، لازم است نسبت به علائم این بیماری نیز آگاهی لازم را داشته باشید. برخی از این علائم را در زیر میخوانیم:
- تعریق شبانه
- گرگرفتگی
- خشکی واژن، پوست، چشم و دهان
- ناراحتی در هنگام رابطه جنسی
- نیاز شدید به ادرار کردن
- عفونتهای ادراری پی در پی
- حساسیت شدید پستان
- تپش قلب شدید
- تحریک پذیری و نوسانات خلقی
- بیخوابی و مشکلات خواب
- سردردهای شدید
- کاهش میل جنسی
- افزایش وزن
- ریزش و کم پشتی مو
- دردهای مفصلی و عضلانی
- بهم خوردن نظم در دورههای قاعدگی
در صورتی که برخی از این علائم را دارید، بهتر است با متخصص زنان مشورت کنید و در صورت صلاحدید پزشک آزمایشات لازم را به عمل آورید.
درمان یائسگی زودرس
درمان و مدیریت یائسگی زودرس با توجه به زمان شروع یائسگی و دلایل ابتلا به آن میتواند متفاوت باشد. البته هیچ درمان قطعی برای برگرداندن دورهی قاعدگی وجود دارد. درمانهایی که ذکر میشوند در جهت تسکین علائم زودرس هستند.
به طور معمول و کلی به تمامی زنانی که یائسگی زودرس را تجربه میکنند، درمان هورمونی تجویز میشود. درمان جایگزینی هورمون یا HRT یکی از معمولترین راههای درمان یائسگی میباشد که در صورتی که منعی برای فرد نداشته باشد، پزشک آن را تجویز میکند. این درمان میتواند به وسیلهی قرص، اسپری، ژل یا کرم استفاده شود.
برخی از حجامت نیز به عنوان درمان مناسب برای یائسگی نام برده اند. البته نظرات دربارهی این درمان متفاوت است.
نکتهی مهم دیگری که افراد تحت درمان باید رعایت کنند، استفاده از تغذیهی مناسب و صحیح برای درمان سریعتر میباشد. در صورتی که از رژیم غذایی پر از میوه و سبزیجات استفاده کنید، درمان شما نتیجهی بهتری را خواهد داشت. همچنین کاهش مصرف شیرینی، قند، غذاهای تند و چرب، الکل و کافئین نیز میتواند به فرد کمک کند.
چه تفاوتی بین یائسگی زودهنگام و یائسگی پیش رس (اولیه) وجود دارد؟
تفاوت بین این دو در زمان شروع علائم است. نوع زودرس پیش از ورود زن به چهل سالگی آغاز می شود و نوع پیش رس یا اولیه زمانی که زن وارد 45 سالگی نشده است.
دقت کنید که بسیاری از علائم نوع زودهنگام با نوع پیش رس شباهت دارند. هردو نوع یائسگی هم علائم مشترکی دارند.
یائسگی زودهنگام، پیش رس و نارسایی اولیه تخمدان چقدر شایع است؟
اولی در حدد 1% زنان زیر چهل سال اتفاق می افتد. دومی ( پیش رس) با آمار حدودا 5% در زنان زیر 45 سال اتفاق می افتد.
خطرهای یائسگی زودرس و نارسایی اولیه تخمدان کدام اند؟
کمبود استروژن در سنین پایین با افزایش خطرات مرتبط با مشکلات و بیماری های زیادی است. این خطرات را بهتر بشناسید:
- مرگ زودهنگام زن
- بیماری های عصبی متفاوت ( از جمله زوال عقل)
- ناتوانی یا بی میلی برای رابطه جنسی
- بیماری قلبی
- نوسانات خلقی
- پوکی استخوان
تشخیص یائسگی زودهنگام، پیش رس و نارسایی اولیه تخمدان
اگر علائمی پیش از چهل سالگی داشته باشید، پزشک چند آزمایش را برایتان تجویز میکند و لازم است برای تشخیص زودرس یا پیش رس بودن پساقاعدگی به چند پرسش پاسخ بدهید. پرسشها به شرح زیر هستند:
◄ نظم چرخه قاعدگی ات چطوره؟
◄ سابقه یائسگی در سنین پایین در خانواده داری؟
◄ آزمایش ارزیابی سطح هورمون ها ( استروژن و گنادوتروپین)
◄ بررسی بیماری های دیگر که ممکن است باعث بروز علائم شده باشند.
توجه داشته باشید آن دسته از زنانی که به مدت یک سال خونریزی پریود نداشته اند و هیچگونه دارویی هم مصرف نمیکنند که بر قطع چرخه قاعدگی آنها تأثیر گذاشته باشد، ممکن است دوره پساقاعدگی را رد کرده باشند.
سخن مینت با شما
در صورتی که شما نیز در بین نزدیکان خود افرادی را دارید که یائسگی زودرس را تجربه کرده اند، بهتر است از این اختلال در سیستم بدنتان اطلاعاتی را داشته باشید. زیرا این اختلال میتواند به طور ارثی به افراد منتقل شود و شما را نیز دچار کند. در این مقاله برخی از دلایل این بیماری را برشمردیم، علائم افرادی که در معرض خطر این بیماری هستند را ذکر کردیم و از درمانهایی که هم اکنون برای این بیماری استفاده میشوند، گفتیم. در صورتی که دوست دارید دربارهی سلامتی خود بیشتر بدانید، این مقاله میتواند به شما در رسیدن به این اطلاعات یاری کند.
منبع: clevelandclinic
دیدگاهتان را بنویسید